Kateqoriya:Sağlam Həyat

BEYİN NECƏ QİDALANIR ?

Xüsusi

İnsan, inkişaf etmiş beyin funksiyaları ilə digər canlılardan fərqlənir. Bu gün, düzgün qidalanmamağın beyinə zərər verdiyi sübut edilmişdir.

Xəstələnməmişdən əvvəl sağlamlığı qorumaq üçün qidalanma ucuz, praktikdir və heç bir əks təsiri yoxdur. Ağır xəstəliyin müalicəsi həm çətin olur, həm də baha başa gəlir. Bunun üçün düzgün qidalanaraq beynimizi xəstəliklərdən qorumaq vacibdir. 

Təbiət hər cür sıxıntının çarəsini özündə barındırır. Təbiətdəki meyvələr, tərəvəzlər, şəfalı otlar, ədviyyatlar və heyvan mənşəli qidalar bizi daha sağlam və xoşbəxt etmək üçün nəzərdə tutulub.

Beyin qidalana bilərmi?
Beyin qanla beyinə daşınan qida maddələriylə qidalanır. Normal şəraitdə beyin üçün yeganə enerji mənbəyi qlükoza, yəni şəkərdir. Beyində şəkər səviyyəsinin azalmasına bağlı olaraq, huşunu itirməkdən komaya qədər bir çox simptomlar meydana gələ bilər. Bununla yanaşı, beyində şəkər səviyyəsinin artması da beyinə zərər verir.

Beyni qidalandıran və xəstəliklərdən qoruyan qidalar bunlardır:

B vitamini:   Bu vitamin əsasən ət, balıq, yağsız süd, qatıq, banan, yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər və paxlalı bitkilərdə olur. Bu qidaları məqbul bir səviyyədə istehlak etmək vacibdir. Onun çatışmazlığında beyində və beynin əmrlərini yerinə yetirən sinir sistemində müxtəlif dərəcədə zədələnmələr baş verir. Əllərdə və ayaqlarda yanma, sancma, hissiyat qüsuru kimi əlamətlər meydana çıxır.
Vitamin E:   Bədənimizdə depolana bilən  bu vitaminin çatışmazlığı illərlə gizli qala bilər. Bu dövr böyüklərdə 15-20, uşaqlarda isə 2-3 ildir. E vitamini əsasən yerkökü, ispanaq, çiyələk, pomidor və tünd yaşıl yarpaqlı tərəvəzlərdə, fıstıqda, bitki yağlarında və buğdada olur. Bu vitamin yaddaşı və öyrənmə gücünü artırmaqla yanaşı, onun çatışmazlığı əl və ayaqlarda hissiyat qüsuru, güc itkisi və balanssızlıq kimi simptomlara səbəb ola bilir.
A vitamini:   Balıq yağında, yağda, qaymaqda, pendirdə, yumurta sarısında, kökdə,  kartofda, brokolidə, yaşıl yarpaqlı və sarı tərəvəzlərdə, dənli bitkilərdə, ərikdə olur. Onun çatışmazlığında işıqda görmə azalır; Həddindən artıq qəbul edilməsi isə beyində mayenin yığılmasına səbəb olur.
Vitamin D: Qaraciyərdə, balıqda, yumurtada, kərəyağında və göbələkdə olur. Bədənimizin bu vitamindən faydalanması üçün günəş işığı lazımdır. Onun çatışmazlığında əzələlərdə zəiflik, ağrı və balanssızlıq müşahidə edilə bilər.
Karbohidratlar və yağlar:  Çörək məhsulları, paxlalılar, kartof, şirniyyat, şəkər, banan, alma karbohidratla zəngin qidalardır. Beynin enerji mənbəyi olan qlükoza bu qrupdandır. Yağlardan, xüsusilə balıq yağlarından Omeqa 3 və bitki yağlarından Omeqa 6 həyati əhəmiyyət daşıyır. Bu yağlar Alzheimer xəstəliyi, baş ağrıları və konsentrasiya pozğunluqlarına müsbət təsir göstərir.
Zülallar: Bu vitamin bədəndə depolanmır. Xüsusilə körpəlikdən yeniyetməlik dövrünə qədər kifayət qədər protein qəbulu zəruridir. Zülalın qeyri-kafi qəbulu beyin inkişafının qarşısını alır və əqli geriliyə səbəb olur.
Su: Bədənimizin böyük bir hissəsini su təşkil edir.Xüsusilə qocalıqda az su qəbulu beyin funksiyalarını zəiflədir və şüurda pozulmalara gətirib çıxarır.

UŞAQLARDA HANSI QİDALAR BEYNİ QİDLANDIRIR ?

Beyin inkişafı ana bətnində başlayır və 5 yaşa qədər davam edir. Onun intellektual inkişafı isə ömür boyu davam edir. Doğuşun ilk ilində beyin üçün lazım olan bütün qidalar ana südündə olur. Sonrakı dövrlərdə başda süd olmaqla yumurta,ət,balıq,paxlalı bitkilər,yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər və mövsüm meyvələrini yemək lazımdır. Uşaqlıq dövründə beyin inkişafı sürətli olur. Sadaladığım qidalarıən kifayət qədər qəbulu, lazım gələrsə, vitamin preparatlarının qəbulu beyni qidalandırır və gələcəkdə həyat keyfiyyətini artırır. “Fast food” tipli qidaların qəbulu artıq çəkiyə, bədən müqavimətinin azalmasına və yaddaş zəifliyinə səbəb olur.

QOCALIQ DÖVRÜNDƏ BEYİN QİDALANMASI NƏYƏ GÖRƏ ƏHƏMİYYƏTLİDİR?

Beyin qanla daşınan qida maddələri ilə qidalanır. İrəli yaşlarda beyinə gedən damarların strukturlarının pisləşməsi və qan axınının azalması səbəbindən qida maddələrindən faydalanma qabiliyyəti azalır. Beynin qida ehtiyacları yaşla dəyişir.  Uşaqlıq və yetkinlik yaşımızdakı qidalanma formasını irəli yaşlarda davm etdirsək,  nəinki beyin funksiyaları baxımından fayda əldə edə bilmirik və hətta  bir çox sağlamlıq problemlərini də dəvət etmiş oluruq.

Yaşlılıqda şəkərli diabet, yüksək təzyiq, yüksək xolesterin kimi sistem xəstəliklərinin meydana çıxması müəyyən qida maddələrinin həkim tərəfindən qadağan edilməsinə səbəb olur. Lakin qidalanmanın əsas məqsədi yaşa uyğun qidalar qəbul edərək xəstəliklərin qarşısını almaqdır.

Yaşlılıqda qırmızı ətdən çəkinmək, bunun əvəzinə ət ehtiyacını xüsusilə qatqılarla qidalanmayan balıq və toyuq əti ilə ödəmək lazımdır.Çoxlu yaşıl tərəvəzlər istehlak edilməlidir. Şəkərli, həddindən artıq duzlu, çörək məmulatları, düyü plovu, ağ çörək, bütün şirniyyatlar mümkün qədər pəhrizdən xaric edilməlidir. İrəli yaşlarda məqbul miqdarlarda süd və qatıq, təzə meyvə və tərəvəzlər, quru paxlalılar, balıq və ya balıq yağı, kəpəkli çörək istehlak etməkdə fayda var.  Bundan əlavə, həkimlə məsləhətləşərək əlavə vitaminlər və bitki mənşəli dərman preparatları qəbul edilə bilər.

BEYİN MƏNŞƏLİ XƏSTƏLİKLƏRDƏN QORUNMAQ ÜÇÜN NECƏ QİDALANMALIYIQ?

Beyin xəstəliklərinin yaranmasında təzyiq, yüksək şəkər kimi xəstəliklərin, genetik quruluş və ətraf mühit faktorlarının varlığı danılmazdır. Həyat üçün lazım olan qidaların kifayət qədər və düzgün qəbulu bir çox xəstəliklərin yaranmasının qarşısını alır.
Beyin qocalmasını ləngitmək:  Arı tozu, üzüm tumu, A, E, C və B vitaminləri, balıq, yaşıl çay, rozmarin, zəncəfil, şüyüd, reyhan və bitki növü olan “gingo biloba” faydalıdır. Təbii olaraq yetişdirilən yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər və mövsümi meyvələrinin qəbulu artırılmalıdır.
Unutqanlıq və yaddaş zəifliyi: Vitamin B, balıq və balıq yağı, vitamin E və C, “gingo biloba”, adaçayı, yaşıl çay, meyvə çayları, qəhvə, çay, rozmarin, zəncəfil, qara bibər faydalıdır. Xüsusilə hil beyinə stimullaşdırıcı təsir göstərir.
İnsult ehtimalını minimuma endirmək: Uşaqlıqdan yağlı, şəkərli və unlu qidalardan uzaq durmaq; heyvan mənşəli qidalardan balıq, toyuq, süd və qatıq yemək, bol tərəvəz və meyvə yemək; siqaret, spirt, “fast food” tərzi qidalardan uzaq durmaq, kökəlməmək insanı qoruyur.
Yuxu pozğunluğu: Bol tərəvəz və meyvə istehlak edilməli, qatıq və süddən başqa heyvan mənşəli qidalardan qaçınılmalıdır. Tərkibində melisa, razyana və çobanyastığı olan çaylar yuxusuzluğa yaxşı təsir edir. Axşam saatlarında qəhvə, çay və qazlı içkilər qəbul edilməməlidir.
Qidalanmada xüsusilə B vitaminləri bol istehlak edilməlidir. Badam, taxıl məhsulları, makaron, irmik, zeytun yağlı yeməklər, təzə süd məhsulları, meyvə şirələri, balıq istehlakı stressə yaxşı təsir edir. Bundan əlavə, reyhan, limon, nanə, qızılgül suyu tövsiyyə olunur.

Müəllif:        Dr.Serdar Dağ
Mənbə:        www.serdardag.com.tr
Hazırladı:      Fidan Aslanova

 

Beyenmeler
0   2  
VN:F [1.9.16_1159]
Rating: 0 (from 0 votes)

Fidan Aslanova

Fitret.az idarəçisi

 
Facebook

“MAQNEZİUM” MİNERALININ İNSAN SAĞLAMLIĞINDAKI ROLU

Xüsusi

Maqnezium, bədənin funksiyası üçün çox önəmli bir mineraldır və bədəndə ən çox olan 4-cü mineraldır. Bədən bu mineralı özbaşına yaratmadığı üçün qidalar və lazım gələrsə, qida əlavələri vasitəsilə qəbul edilməlidir.

Bu mineral, enerjinin yaranması, qan təzyiqinin nizamlanması, sinir siqnalının ötürülməsi  və əzələ yığılması daxil olmaq üzrə insan sağlamlığı üçün gərəkli olan 300-dən çox metabolik reaksiyada iştirak edir. Bütün bu funksiyaların yerinə yetirilə bilməsi üçün nizamlı olaraq qəbul edilməli və bədəndəki rezervlər doldurulmalıdır. İnsan bədənində maqneziumun 60%-i sümük və dişlərdə, 39%-i yumşaq toxumalarda, qalan 1 %-i isə qanda olur. Maqnezium, beyində və ürəkdə digər orqanlara nisbətən daha intensivdir.

Maqnezium normal qan təzyiqini qorumağa, sümükləri gücləndirməyə və ürək ritmini sabit saxlamağa kömək edir. Aşağı maqnezium səviyyələri qısa müddətdə simptomlara səbəb olmasa da,  2-ci tip şəkərli diabet, ürək xəstəliyi, əhval-ruhiyyədə pozulmalar və miqren kimi xəstəliklərlə əlaqəlidir.

Tövsiyyə olunan miqdarda maqnezium qəbul etməyən yetkin insanlarda iltihabın artması ehtimalı daha yüksəkdir. İltihablanma isə, öz növbəsində  ürək sağlamlığı, şəkərli diabet və bəzi xərçəng növləri ilə əlaqələndirilmişdir. Bundan başqa , maqneziumun aşağı olması osteoporoz( sümük əriməsi ) üçün risk faktorudur. Maqnezium və digər minerallarla zəngin qidalar yeyilməsinin, hipertoniya olan insanlarda yüksək təzyiqin qarşısını almağa kömək edə biləcəyinə dair sübutlar var.

Damara və ya əzələdaxili  vurulan maqnezium hamiləlik dövründə eklampsiya və ağır astma atakları kimi xəstəliklərin müalicəsi üçün istifadə olunur. Maqnezium bir çox antasid və laksatiflərin əsas tərkib hissəsidir.

4 yaşdan yuxarı sağlam insanlar gündə 375 mq maqnezium qəbul etməlidirlər. Maqnezium çatışmazlığı vəziyyətində həkimlər daha yüksək dozalar qəbul etməyi tövsiyə edə bilərlər. Xəstənin, qida əlavəsinə ehtiyacı olmadığı zamanda da əlavəni dayandıra bilərlər.

MAQNEZİUMUN FAYDALARI NƏLƏRDİR ?

• Beyində kortizolu ( stres hormonu ) balanslaşdıran ən təsirli vitamin maqneziumdur.

• Bədənin daxili tarazlığını qorumaq üçün qan səviyyəsi normal olaraq qalmalıdır. Ancaq, yalnış qidalanma və bədənə qəbul edilən  bəzi qida maddələri qan səviyyəsinə mənfi təsir göstərdiyi zaman, maqneziumun vəzifəsi bu tarazlığı qorumaqdır.

• Maqnezium elementi xoşbəxtlik hormonunu tarazlıqda saxlamaq üçün vacibdir. Bədəninizdə kifayət qədər maqnezium varsa, depressiya və narahatlıq pozulmaları yaşamaq ehtimalınız azalır.

• Bədəndəki yorğunluğun və tükənmənin azalmasına kömək edir.

• Elektrolit balansına kömək edir.

• Diş sağlamlığının qorunmasında təsirli bir elementdir.

• Hüceyrə bölünməsində əhəmiyyətli funksiyalara malikdir.

• Əzələ funksiyalarının və enerji istehsal mexanizmlərinin həyata keçirilməsinə kömək edir.

• Hüceyrələri alüminium, nikel, kadmium, civə və qurğuşun kimi zərərli elementlərdən qoruyur.

• Kalsium və kaliumun orqanizmdəki funksiyasını artırır.

 MAQNEZİUM ÇATIŞMAZLIĞI:

Günümüzdə, qidaların emalı zamanı, onların tərkibindəki maqneziumun azalması vəziyyəti gerçəkləşir. Yaxud, uzun müddət bişmiş tərəvəzlərdə maqnezium səviyyəsi  olduqca aşağı olur. Qəbul etdiyimiz qidalarda maqnezium səviyyəsinin azalması və qidalanma vərdişlərimizin dəyişməsi səbəbiylə maqnezium çatışmazlığı anlayışı olduqca məşhurdur.

Tibbi dildə maqnezium çatışmazlığına hipomaqnezemiya deyilir. Həddindən artıq tərləyən və ya müəyyən dərmanlardan istifadə edən insanlarda maqnezium ifrazı daha yüksəkdir. Stres və hamiləlik kimi vəziyyətlərdə bədənin ehtiyac duyduğu maqnezium miqdarı artır. Yaş artdqıca və ya mədə -bağırsaq xəstəliklərinin olması səbəbindən bağırsaqlarda sorulma azaldıqca tələb olunan maqnezium miqdarı artır. Bədən xaricdən ehtiyac duyduğu maqneziumu kifayət qədər ala bilmirsə, sümüklərdə depolanmış maqneziumu istehlak etməyə başlayır.

Maqnezium çatışmazlığına səbəb olan amillər; 2-ci tip şəkərli diabet, narkotik asılılığı, siqaret çəkmək, böyrək və qaraciyər xəstəlikləri, yanlış yemək vərdişləri, stresli bir həyat sürmək, sidikqovucu dərmanların həddindən artıq istifadəsi, antibiotiklərin tez -tez və müntəzəm istifadəsi, kifayət qədər qidalanmamaq, həddindən artıq spirt istifadəsi, çölyak xəstəliyi, Crohn xəstəliyi  və qocalıqdır .

Maqnezium çatışmazlığının simptomları kimi iştahsızlıq, ürəkbulanma, qusma, saç tökülməsi, qəbizlik, yorğunluq və halsızlıq göstərilə bilər. Daha ağır hallarda; əzələ tutulmaları, ürək aritmiyaları, uyuşma, konsentrasiyanın pozulması, zehni qarışıqlıq, fibromialgiya meydana çıxa bilər.

Maqnezium çatışmazlığının müalicəsində maqnezium dərmanları və tərkibində maqnezium olan multivitaminlər istifadə olunur. Çatışmazlığın çox yüksək olduğu hallarda maqnezium venadaxili olaraq verilə bilər. Təbii olaraq yüksək miqdarda maqnezium ehtiva edən qidaları qəbul etmək, siqaret və spirt istifadəsindən imtina etmək də müalicə planına daxil edilə bilər.

HİPOMAQNEZEMİYANIN ( MAQNEZİUM ÇATIŞMAZLIĞI ) YARATDIĞI SAĞLAMLIQ PROBLEMLƏRİ:

• Osteoporoz (sümük əriməsi)

• 2-ci tip şəkərli diabet

• Hipoqlikemiya ( qanda şəkərin normadan az olması )

• Astma ataklarının şiddətlənməsi

• Hipertoniya

• Depressiya

• Ürək xəstəlikləri

• Narahat ayaqlar sindromu

• Tənəffüs xəstəlikləri

• Miqren simptomlarında artma

CİDDİ MAQNEZİUM ÇATIŞMAZLIĞI NADİR HAL OLSA DA, BƏZİ İNSANLAR RİSK ALTINDADIR. BELƏ Kİ, 

• Böyrək xəstəliyi olanlar

• Crohn xəstəliyi və ya həzmə mənfi təsir edən xəstəlikləri olan insanlar

• Paratiroid problemi olanlar

• Diabet və xərçəng üçün müəyyən dərmanlar qəbul edənlər

• Yaşlılar

• Həddindən artıq spirtli içki qəbul edən şəxslər

• Feldşerlər

MAQNEZİUM DOZALARI:

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatlarına görə, sağlam bir insan orta hesabla gündə 280-350 mq arasında maqnezium qəbul etməlidir. İnsanlar adətən  gündəlik maqnezium dozalarını yeməkdən alırlar və əlavə qəbul etmələrinə ehtiyac yoxdur. Yeməkdən təbii olaraq yüksək miqdarda maqnezium əldə etmək təhlükəsiz olsa da,  çox miqdarda qida əlavələri qəbul etmək etmək təhlükəli nəticələrə səbəb ola bilər. Maqnezium əlavələrinin şüursuz və həddindən artıq istifadəsi zəhərli ola bilər.

TƏBİİ MAQNEZİUM MƏNBƏLƏRİ NƏLƏRDİR?

İspanaq kimi yaşıl yarpaqlı tərəvəzlər, fındıq, qoz, alça qurusu, badam, qarpız, xaş-xaş  toxumu, şalğam, badımcan, xurma,  kərəviz, lobya, noxud, soya, süd, qatıq, qabıqlı çərəzlər, banan, avokado, qara şokolad, günəbaxan toxumu, küncüd, dil balığı, tam taxıllar, sərt sular maqneziumun təbii qaynaqları arasındadır. Əlbəttə ki, bütün qidaları yemək və ayrı -seçkilik etməmək həmişə ən yaxşı həlldir. Çünki emal zamanı maqnezium itkisi baş verə bilər.

MAQNEZİUM QİDA ƏLAVƏSİ

Maqnezium qəbulunu artırmaq üçün bir çox insan maqnezium əlavələrinə üstünlük verir. Ancaq, qida əlavəsi formasında bir neçə maqnezium növü olduğundan, ehtiyaclarınız üçün hansının uyğun olduğunu təyin etməli və buna uyğun olaraq hərəkət etməlisiniz.

MAQNEZİUM QİDA ƏLAVƏLƏRİNİN RİSKLƏRİ:

Yan təsirləri:  Maqnezium əlavələri ürəkbulanma, spazma və ishala səbəb ola bilər. Maqnezium əlavələri ümumiyyətlə nəcisin yumşalmasına səbəb olur.

Qarşılıqlı təsirlər: Maqnezium əlavələri, ürək dərmanları və antibiotiklər də daxil olmaqla bəzi dərmanlarla qarşılıqlı təsirdə ola bilərlər. Buna görə də, maqnezium əlavələri qəbul etməzdən əvvəl mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.

Risklər: Şəkərli diabet, bağırsaq xəstəliyi, ürək xəstəliyi və böyrək xəstəliyi olan insanlar həkimlə məsləhətləşmədən əvvəl maqnezium əlavələri qəbul etməməlidir.

Artıq doza: Maqneziumun həddindən artıq dozasının simptomları; ürəkbulanma, ishal, aşağı təzyiq, əzələ zəifliyi və yorğunluq ola bilər. Çox yüksək dozada maqnezium qəbulu ölümcül ola bilər.


Mənbə: https://www.acibadem.com.tr/
Hazırladı: Fidan Aslanova

 

Beyenmeler
0   1  
VN:F [1.9.16_1159]
Rating: 0 (from 0 votes)

Fidan Aslanova

Fitret.az idarəçisi

 
Facebook

DAHA ÇOX SU İÇMƏK ÜÇÜN 11 TÖVSİYYƏ

Xüsusi

Su içməyin, insan sağlamlığı, dolayısı ilə də xoşbəxtliyi üçün nə qədər önəmli olduğunu bilsək də, çoxumuz kifayət qədər su içmirik. Hətta, demək olar ki, heç su içmədiyini deyən insanlar da var. İnsanlar su istəmədiklərini, su içməyin yadlarına düşmədiyini, su içməyi unutduqlarını deyirlər. Aclıq hissi ilə suzuluq hissini qarışdırır, bədənimizə su yerinə də yemək veririk. Su içmək üçün susamağı gözləməməliyik. Bədənimizin ən çox ehtiyac duyduğu şey sudur. Biz susamadığımız zamanlar da bədənimiz suya ehtiyac duyur. Əgər susamışıqsa, bu bədənimizin həddindən artıq susuz qaldığının göstəricisidir. Su içməyi vərdiş halına gətirdikdən, bədənimizi suya öyrəşdirdikdən sonra, su içmək daha asan və zövqlü olacaq. Nə bilmək olar, bəlkə də artıq, kifayət qədər su içməklə çoxdandır sizi narahat edən hansısa bir sağlamlıq probleminizi də həll etmiş olarsınız. Elə isə, aşağıdakı tövsiyyələrə nəzər salaq:

1. Özünüz üçün rituallar yaradın. Məsələn, gecə yatmazdan öncə, səhər oyananda, işə gedəndə, işdən qayıdanda, ümumiyyətlə evdən çıxanda və evə gələndə, yeməkdən öncə və sonra 1 stəkan su içə bilərsiniz.

2. Kiçik not kağızlarına “Su iç” .. “Su içməyi unutma” və s. bu kimi müxtəlif xatırlatmalar yazıb istifadə edə bilərsiniz. Məsələn bu kağızları kompüterinizə, noutbukunuza, soyuducuya, avtomobilinizə və s. bu kimi tez-tez görə biləcəyiniz.. gözünüzə dəyə biləcək yerlərə yapışdıra bilərsiniz. Koşelyokunuza qoya bilərsiniz. Gündəliyinizin, ajandanızın üzünə yaza bilərsiniz.

3. Həmişə üstünüzdə su gəzdirin. Hər zaman əlinizdə bir butulka suyunuz olsun.

4. İş masanızın üstündə həmişə su olsun.

5. İdmanla məşğul olsanız, daha çox su içərsiniz.

6. Xüsusi su qabınız, stəkanınız olsun.

7. Qonaq gedəndə, 1 stəkan su istəyin.

8. Bank, xəstəxana, gözəllik salonu  və s. bu kimi yerlərdə dispenserlər qoyulur. Fürsətdən istifadə edib, 1 stəkan su için. : )

9. Avtomobilinizdə su olsun.

10. Keyfiyyətli, dadlı su içməyə diqqət edin. Amma buna ilişib qalmayın. Əlimizin altında nə varsa, ok.

11. Suyun faydalarını  və susuzluğun zərərlərini tez-tez özünüzə xatırladın.

Müəllif : Fidan Aslanova

Beyenmeler
13   1  
VN:F [1.9.16_1159]
Rating: +3 (from 3 votes)

Fidan Aslanova

Fitret.az idarəçisi

 
Facebook

KANDİDADAN NECƏ XİLAS OLA BİLƏRİK? – 1

Xüsusi

Kandidanın bədənimizdə çoxalmasının qarşısını almaq və nəzarətdə saxlamaq üçün başda şəkər istehlakına son vermək olmaqla, etməli olduğumuz 5 faydalı şey: 

Kandidanı qidalandıran qidaları yeməmək:

Kandidanın çoxalmasında ən böyük rolu oynayan qidalar şəkər, üzərində işlənmiş karbohidratlar və qlütendir. İndi, bunları daha yaxından incələyək ki, tam olaraq yeməməli olduğumuz şeylərin nələr olduğunu anlayaq.

ŞƏKƏR
Kandidanın başlıca qida mənbəyi şəkərdir, həşəkərm də hər növü. Saymalı olsaq, laktoza ehtiva edən süd məhsulları, bal, glükoza, fruktoza, dadlandırıcılar; aspartam, saxarin. Kandida proqaramının ən önəmli qismi, şəkəri həyatımızdan çıxarmaqdır. Eyni zamanda limon xaricində bütün meyvələr yüksək miqdarda şəkər ehtiva etdiyi üçün başlanğıc mərhələdə meyvə istehlakımızı da azaltmalıyıq. Əlbəttə ki, kartof, çuğundur, kök kimi şəkəri yüksək tərəvəzləri də azaltmaq lazımdır. Bunlar xaricində ketçup, qatıq, qarğıdalı portlağı kimi etiketli məhsullarda da şəkər olduğu üçün etiketləri oxumağı da öyrənməliyik. Yaxşı bəs, etiketlərdə diqqət etməli olduğumuz şəkər və dadlandırıcılar nələrdir, onlara göz ataq.
Şəkər və dadlandırıcı adları
Aspartam, karob tozu, qarğıdalı nişastası, dekstrin, dekstroz, disaxarid, qalaktoza, qlükoza, fruktoza (levuloza), hər cür maya, maltitol, maltodekstrin, maltoza (maya şəkəri), mennitol, mono saxarid, sukroz, polidekstroz, polisaxarid, riboz , saxarin, sorghum, sucanat, ksilit

Uzun illərdir  şəkərin immun sistemimizdə stres yaratdığı bilinən bir gerçəkdir. 1970-ci illərdə Linus Pauling, ağ qan hüceyrələrinin yüksək dozalarda C vitamininə ehtiyac duyduğunu bilirdi. O zaman belə bir nəzəriyyə ortaya atdı. Soyuqdəymələri, yüksək dozada C vitamini qəbul edərək məğlub edə bilərdi. Lakin C vitamini və glükoza eyni kimyəvi quruluşa sahib olduqları üçün hüceyrənin içinə girə bilmək üçün mübarizə aparmalıdırlar və hüceyrəyə C vitaminindən daha çox glükoza girər. Əgər kifayət qədər C vitamini qəbul etsək, şəkər və karbohidrat yemək istəyimiz kəsilər.

Şəkərin sağlamlığımıza verdiyi zərərlərdən bir neçəsi
Şəkər, virus infeksiyalarına qarşı bədənin müqavimətini aşağı salır.
Şəkər, bədənin mineral tarazalığını pozur.
Şəkər kalsium, maqnezium və proteinin sorulmasına mane olur.
Proteinin kimyəvi quruluşunu dəyişdirə bilər.
Hormonal pozğunluğa səbəb olur.
Asılılıq yaradır və alkoqol kimi zəhərlənmələrə səbəb ola bilər.
Yüksək karbohidratlıdır.

QLÜTEN
Kandida eyni zamanda nişasta və taxıl ( çörək, makaron, pizza, qarğıdalı portlağı, un məmulatları, kartof ) kimi yüksək karbohidratlardan da qidalanır.

Qlütenli taxıllarQlüten
Kandida problemi olan çox insanın qlüten həssaslığı da olur. Qlüten: buğda, çovdar, arpa, yulaf, spelt, kamut, tritikale -də olan elastik və yapışqan bir protein növüdür. Tritikale yeni törəməyə başlayan buğda və çovdarın qarışığından əldə edilən bir hibrid növüdür. Spelt və kamut isə buğdanın br cinsidir. Bunlar da digər buğda növləri kimi problem yarada biləcək qlütenlərdir. Elastiki bir konsistenisyaya malik olduğundan, günümüzdə çörək və un məmulatlarında qlüten ehtiva edən taxıllar geniş  istifadə olunmağa başladı.

Qlütenli taxıllar da yüksək qlisemik indekslərindən dolayı, eynilə şəkər kimi kandidanı bəsləyirlər və yenə eynilə şəkər kimi hüceyrələrimizdə insulinə qarşı müqavimət  yaradırlar. Bu da sonralar, qan şəkərində hipoqlisemiya və ya diabet kimi problemlərə səbəb olur.

Qlüten ehtiva edən taxılar həzm olunması çətin, mineral sorulmasını əngəlləyən və həzm sisteminə zərər verən bir növ protein ehtiva edirlər. Bu zərər, bağırsaqların protein, karbohidrat, yağ, vitamin və mineral kimi qida dəyərlərini, hətta bəzən də suyu sormasını əngəlləyir.

İmmun sistemimizi gücləndirmək

İmmun sistemimizi gücləndirmək üçün nə lazımdır?
Düzgün qidaları istehlak etmək
Lazımlı qida dəstəkləri almaq
Maya, göbələk və kiflərdən uzaq durmaq

Göbələk üçün bugünə qədər istifadə etdiyiniz  dərman və antibiotiklər, əgər yalnış bir qidalanma vərdişini uzun müddətdir davam etdirirsinizsə, demək ki, heç bir işə yaramayıb. Çünki Kandidadan qurtulmaq və immun sistemimizi möhkəmləndirmək üçün ən önəmli qayda düzgün qidalanmaqdır. “Kandidaya nəzarət dietası”nda proteini yüksək, yaxşı doymuş yağlı, aşağı karbohidratlı qidalar yeyilməli, heç bir şəkildə şəkər, taxıl, üzərində işlənmiş qidalar və trans yağlar yeyilməməlidir.  Bütün yediklərimiz mümkün qədər təzə və təbii olmalı, qətiyyən asılılıq yaradıcı, dərman, ağır metal, mikotoksin ehtiva etməməli, radiasiyaya məruz qalmış olmamalıdır.

Yediyimiz ət və heyvan mənşəli yağların otla qidalanan və bayırda sərbəst gəzən heyvanlardan gəldiyinə diqqət etməliyik. Balığın isə ferma balığı olmamasına mütləq diqqət etməliyik. Yağlarda isə hindistan qozu, kərə yağı və balıq yağına üstünlük verməliyik. Tərəvəzləri güvəndiyimiz orqanik məhsul yetişdirən yerlərdən və ya kəndli İmmuniteti gücləndirməkbazarlarından almağa diqqət etməliyik. Dietanızda protein istehlak etmək, karbohidratın parçalanmasını yavaşladır və bu da mədəaltı vəzin insulin ifraz etmə ehtiyacını azaldır. Eyni zamanda mədəaltı vəzin yaratdığı bir hormon olan Qlikogen ifrazı üçün xəbərdarlıq edir və depolanan yağları yandırır.

Faydalı qatı və duru yağlar
Faydalı yağların istehlakı Candidanı nəzarətdə saxalaya bilmək üçün proteinlər qədər önəmlidir. Bu yağlar qidalardakı vitamin və mineralların sorulmasını artırması ilə yanaşı,  ən məhsuldar enerji qaynağıdır. Hüceyrə quruluşundakı hormonlar və hormona bənzər  maddələrin yaranmasını dəstəkləyir. Faydalı yağlar, yağda əriyən A, D, E və K vitaminlərinin daşıyıcısı vəzifəsini görərkən, karotinin A vitamininə çevrilməsini təmin edir. Bu cür yağları istehlak etmək D vitamininin sorulmasnı və istifadəsini də təmin edir.

Xolestrol, hüceyrələrimizdəki yağa bənzər birləşmədir və ümumi bilgi və inancın əksinə, xolestrol ən yaxşı dostumuzdur. Xolestrolun vəzifəsi bədəni təmir etmək və qorumaqdır. Eyni zamanda beyin və sinir sisteminin ən önəmli qidasıdır. Beynimizin 70 faizi xolestroldan ibarətdir və o olmadan düzgün işləyə bilməz. Ostrogen və testesteron kimi hormonlar xolestroldan ibarətdir. Öd kisəsi tuzları ( həzm üçün ) xolestroldan ibarətdir. Xolestrol eyni zamanda çox qüvvətli bir antioksidantdır.

Xolestrol məməlilərin hüceyrə quruluşunda həyati rol oynayır. Yaxşı xolestrol, pis xolestrol deyə bir şey yoxdur,  iş orasındadır ki, bədənimiz yediyimizin üç,  hətta dörd qatı xolestrol yaradır.

Amerikalı fizikaçı və elm adamı olan  George Mann, xolestrol üçün “Elmdə, yüz ilin ən böyük yanılğısıdır” demişdir.

Əsas qatı yağlar 
Yeyilə bilən əsas qatı yağlar iki yerə ayrılır, omega 3 və omega 6. Bu yağlara əsas yağlar deyilməsinin səbəbi, bu yağları qidalardan ala bilKərə yağıməyimiz və bədənimizin istehsal edə bilməməsidir. Bugünkü gündə, əksər insanın qidalanma vərdişində ən aşırı yeyilən yağ omega 6-dır. Buna görə də bu natarazlığı düzəltmək üçün omega 3-ün də yeyilməsi şərtdir.

Yeni nəsil yağlardan uzaq durun ( Trans yağ )
Kandida problemi yaşayanlar, sağlamlıqlarını qorya bilmək üçün özlərini əsla təhlükəyə  atmamalı və hər cür trans yağlardan, yəni çoxlu doymamış və hidrogenləşdirilmiş bitki yağlarından ( marqarin, kanola, qarğıdalı, günəbaxan və s ) uzaq durmalıdır. Bu yeni nəsil yağlar, toksik olmaları və bədənin E vitamini və digər antioksidantlara ehtiyacını  artırması xaricində, eyni zamanda immun sitemimizdə də  inanılmaz dərəcədə stres yaradır.

Sağlam bir insanın belə yeməməli olduğu işlənmiş və paketli qidalarda istifda edilən marqarin və oxşar yağlar, yəni trans yağları heç yeməməliyik.

Trans yağlar, hidrogenləşdirmə prosesindən keçirilərək əldə edilir.

Bu prosesdə nə var:
1) Yüksək temperatur
2) Nikel, sink, mis və bu cür metallardan katalizator
3) Hidrogen qazı

Bu proseslərdən keçərək hazırlanan məhsullar insan bədəni və sağlamlığı üçün inanılmaz dərəcədə zəhərlidir.

Hidrogenləşdirilmiş yağlar, soyudulduğu zaman donmurlar və çox sürətlə xarab olurlar. Bitki yağları əsla isidilməməli və yemək bişirərkən istifadə olunmamalıdır. Bu qayda saf zeytun yağı üçün də keçərlidir. Ən sağlam yağlar doymuş yağlardır. Doymuş yağlar bədənimizdə çox önəmli rol oynamağına rəğmən,  bizə bunun əksi inandırılıb. Bunun səbəbi isə, yağ və qida sənayesində satışları  partlada bilməkdir. Eynilə, dərman sənayesinin,  dərman sata bilmək üçün xolestrol və aşağı kalorili dietalarını davam etdirməsi kimi.Trans yağ

Gerçək budur ki, təbii yağlar, tərkiblərində ehtiva etdikləri birləşmələrlə, insan sağlamlığına  köməkçi bir xüsusiyyətə sahibdir və yeni nəsil trans yağlar sadəcə sağlamlıq problemləri yaradır. Doymuş sağlam yağlar, sabit və çətin xarab olan yağlardır. Bədənin antioksidant xüsusiyyətini dəstəkləyərkən nə xərçəngə səbəb olur, nə də damarlarımızı tıxayır.


Mənbə: www.endogalhakkiniz.com
Hazırladı: Fidan Aslanova 

 


 

Beyenmeler
0   11  
VN:F [1.9.16_1159]
Rating: +1 (from 1 vote)

Fidan Aslanova

Fitret.az idarəçisi

 
Facebook

KANDİDA İLƏ ƏTRAFLI TANIŞLIQ

Xüsusi

Əvvəlcə, Kandidanın nə olduğundan başlamalıyıq:

Kandida nədir?Kandida, bədəndə çoxalan bir göbələk növüdür. Original adı “Candididasis” olub, ona çox bənzəyən kiflər kimi ətrafımızda xeyli miqdarda mövcuddur. Bu sinifdən olan “Candida Albicans” bədəndə mukoza zəri olan hər bölgədə olur. Məsələn bağırsaqlar, gözlər, qulaqlar, sidik kisəsi, mədə, ciyərlər, vagina və s..

Bədənimizdə olan milyardlarla orqanizm kimi bizə fayda verir. Vəzifəsi, zərərli bakteriyaları tapıb yox etmək olan kandida, biz yaşadığımız müddətcə əsla çoxalmamalı və idarədən çıxmamalıdır. Çoxalma işini biz öldükdən sonra gerçəkləşdirib, bədənin parçalanıb yox olmasını təmin etmək vəzifəsi üçün görməlidir.

Kandida bizə necə təsir edir?

Candida Albicans, nəzarət altında olanda heç bir problem yaşamır, ondan yararlanırıq. Lakin, həyat keyfiyyətimizdə yalnışlıqlar olur və biz bunları düzəltmək üçün səy göstərməsək, işlər yolunda getmir və Candida nəzarətdən çıxır.  

Bu zaman bədənimizdə nələr baş verir?

Daxildə və xaricdə bədənimiz reaksiyalar verməyə başlayır. Miqren başda olmaqla, müxtəlif əzələ, sümük və orqan ağrıları , beyində zədə, dırnaq göbələyi, ekzema kimi gözlə görülən əlamətlər, hətta zehni və ruhi çöküntülər bədənimizin bizə göndərdiyi çoxalan Candida göbələyinin siqnallarıdır. Özümüzü çox yaxşı müşahidə edib Candida səviyyəmizi nəzarət alatında saxlaya bilərik.

Kandida çoxalmasının əlamətləri:

Alergiyalar, rütubətli və yağışlı havalarda pisləşən həssaslıqlar və dözümsüzlüklər
Astma
Parfum, qoxu, yumuşaldıcı, ot, it, pişik digər ev heyvanları, siqaret tüstüsü, kimyəvi maddələr, kiflər, toz, çiçək tozu, duman, çən və havada uçuşan maddələrə qarşı allergik reaksiyalar və aşırı həssaslıq
İdmançı ayağı
Körpə uşaqlarda qızartı, səpki
Zərbələr zamanı dərinin asanlıqla göyərməsi
Almacıq sümüklərində və alında həssaslıq və ağrı
Əllərdə və ayaqlarda üşümə, bədən temperaturunun aşağı düşməsi
Soyuqlamış kimi hiss etmək. Sinusların, burun, boğaz və ciyərlərin bəlğəmlə dolması
Asılılıq dərəcəsində şəkər, çörək, makaron kimi yüksək karbohidrat ehtiva edən qidaları, hətta alkoqol istəmək
Boyun, boğaz yumurtalıq bölgəsi, sidik kisəsi  kimi bölgələrdə kist və ya formal dəyişikliklər
Həzm problemləri; ishal, qəbzlik, qarın bölgəsində şişkinlik və ağrı, qaz, nəcisdə bəlğəm, xora və s.
Qulaqlarda cingildəmə, səs eşitmə, iltihablanma, quruluq və qaşıntı, ağrı.. acı hissi, qulaq axıntısı, içəridə maye yığılması, eşitmə pozğunluğu, aşırı qulaq kirinin yığılması
Gözlərdə; görmə pozğunluğu, uçuşan nöqtəciklər, işıq saçması, qızarıqlıq, quruluq, qaşıntı, aşırı göz yaşarması kimi problemlər
Xroniki yorğunluq, enerjisi çəkilmiş kimi hiss etmək, uyuşuqluq, yuxulama
Qrip əlamətləri
Vəzlərdə şişkinlik, ağız quruluğu, tüpürcək vəzlərində tıxanıqlıq, limfa vəzlərində şişkinlik
Saş tökülməsi, kəpək, saç diblərində qaşıntı, ağrı, quruluq
Ürək döyüntüsü, ürəkdə nizamsız vurma
Baş ağrısı, miqren, baş fırlanması
Hemoroid, anus dəliyində qaşıntı və qızarıqlıq
Aşağı şəkər ( hipoqlikemiya )və şəkər xəstəliyi
Hipotiroid, Wilson tiroid sendromu, Haşimato xəstəliyi , hiper tiroid, nizamsız tiroid hərəkətləri və s.
Hüzursuzluq, əsəbilik, panik ataka
Dəridə toxumaların pozulması, bəzən də daxili orqanlarda pozulmalar. Məsələn, beyin toxumasında pozulmalar
Kişilərdə: cinsiyyət orqanlarında qaşınma, cinsi istəkdə azalma, ereksiya problemi, prostat, penis infeksiyaları, sidiyə getmədə çətinlik çəkmə, təcili sidik gəlməsi hissi, cinsi əlaqə zamanı ağrı və ya acı, xaya torbalarında şişkinlik
Qadınlarda: sonsuzluq, pis qoxu, nizamsız və ağrılı menstruasiya, spazmlar,  vaginal axıntı, cinsi əlaqə zamanı ağrı və ya acı, cinsi istəkdə azalma, cinsiyyət orqanlarında şişkinlik və qızarıqlıq, vaginal qaşınma və səpkilər, yanma hissi və ya inadkar infeksiyalar
Dəridə və dırnaqlarda: göbələk infeksiyası, açıq və ya tünd rəngli ləkələr
Oynaq ağrıları, sərtləşmə və ya şişkinlik ( artrit )
Böyrək və sidik kisəsində: infeksiya, sistit, sidiyə tez-tez getmə və ya təcili sidik gəlməsi hissi, az sidik gəlməsi, sidikdə qoxu, sidiyə gedərkən yanma hissi
İştahsızlıq
Ağıl və ruh sağlamlığı: anksiyete krizləri, ağlama krizi, yaddaş itkisi, boşluqda hiss etmək, depressiya ( intihara meyilli olmaq da daxil ) , kosentrasiya pozğunluğu, ruh halının tez-tez dəyişməsi, tərslik etmə
Ağızda: yaralar və ağrılar, nəfəsdən pis qoxu gəlməsi, ağzın içərisndə ağ ləkələr
Əzələlərdə: ağrılar, uyuşuqluq, yanma və va qıdıqlanma hissi, koordinasyada pozulma və güc əksikliyi
Burun tıxanıqığı, burun axıntısı, burunda qaşınma, quruluq
Ayaq qoxusu, yuyunmaqla keçməyən bədən və saçda qoxu problemi
Tənəffüs sistemi: öskürək, bronxit, xırıltı, sinədə ağrı və sxılma hissi, nəfəsin daralması, astma, sətəlcəm
Sinus iltihablanması, şişmə və infeksiyalar
Dəridə: quruluq, qırmızı ləkələr, akne, sızanaq, qızarıqlıq, qaşınma, ekzema, sədəf xəstəliyi, ayaq göbələyi
Mədədə: Heliceobacter pylori infeksiyası ( xoraya səbəb olur ), mədə yanması, həzm problemi, mədə yırtığı, qusma, mədə ağrısı, iynə batması hissi, yeyilən yeməyin mədəyə oturmağı, qaz çıxarma, gəyirmə
Yuxu: Yuxusuzluq tez-tez oyanma, qorxulu yuxu, yuxuda dincələ bilməmək
Boğaz ağrısı, səsdə dolaşıqlıq, boğazda dayanmadan qıcıqlanma, səs itkisi və s. 

Kandidanın idarədən çıxmasının səbəbləri nələrdir?

Sağlam bir orqanizmdə immun sistemi bədəndəki bakteriyaları mukozadakı mikroorqanizmləri rahatlıqla balansda saxlayır. Lakin bəzi vəziyyətlər bu balansı pozur. İmmun sisteminin pozulması çox çeşidli və qarışıq olmaqla bərabər, ən böyük günahkar, həzm sistemindəki bizim üçün faydalı olan mikroorqanizmləri yox edən antibiotiklərdir. 

Bunun səbəbi isə antibiotiklərin Kandida üzərində bir təsirinin olmaması və digər mikroorqanizmlərin balansının pozulmasıyla, Kandidanın bədəni ələ keçirməsidir. Bu mərhələdə, formaları dəyişməyə başlayır və koloniya deyilən geniş qruplar halında çoxalır.

Bu koloniyalarin istehsal etdiyi toksinlər bədənin içində hərəkət etməyə başlayır və immun sisteminin daha da zəifləməsinə səbəb olaraq bədənə zərər verməyə başlayır. Kandida, kökə bənzər bir forKandidamalar yaradır və bunlar bağırsaq divarlarında hərəkət edərək toksinlərin, həzm oluna bilinməyən qidaların və bakteriyaların ilişib qana qarışmasına səbəb olan mikroskopik dəliklər açır. Bu sindrom, qida alergiyası kimi bir çox xəstəliyə səbəb olan “Sızıntılı bağırsaq sendromu” olaraq tanınır.

Bundan başqa, kökə bənzər formaların bağırsaq divarlarına verdiyi bu zərər, qidalardan aldığımız xeyirli şeylərin əmilməsinə də zərər verir. 

Qidaların bağırsaqda düzgün həzm oluna bilməməsi isə immun sistemimizin daha da zəifləməsinə səbəb olur. Bugün, yemək yemə vərdişlərimiz onsuz da ehtiyacımız olan lazımlı qidaları qarşılaya bilmədiyi üçün yaxşı bir immun sistemi təmin edə bilmir. Günümüzdə istehlak edilənlər, aşırı yüksək şəkər ehtiva edən qidalar, karbonhidratlar, hidrogenləşdirilmiş yağlar ( trans yağlar ) , ağ undan hazırlanan qidalar, üzərində işlənmiş qidalar, asılılıq yaradan madələr, qoruyuclar, böcək dərmanları ( kənd təsərrüfatında istifadə olunan dərmalar ) və ağır metallardan ibarətdir. Eyni zamanda bütün bu qidalar “uzun rəf ömrü” təmin edə bilmək üçün radiasiyaya məruz qalmış və onsuz da ən başda heç bir qida dəyəri təmin edə bilməyən torpaqlarda yetişmiş, uzun bir müddət depolanıb daşınmış, evlərimizə girdiyi zaman isə yalnış metodlarla bişirilmiş və ya mikrodalğalı sobaya qoyulmuş olduğundan qida dəyərini çoxdan itirmiş olurlar. Bütün bunlar isə zəif immun sisteminin başlıca səbəbləridir.

Kandida testi evdə necə edilə bilər?

Həkiminiz, daha dəqiq nəticələrə əldə edə biləcəKandidayiniz  Kandiaa testini təbii ki edə bilər. Lakin sadə bir testi evdə özünüz də edə bilərsiniz. Səhər oyananda hələ heç bir şey yeyib içmədən, təmiz bir stəkana otaq temperaturunda içməli su tökün. Ağzınızda yaxşıca tüpürcəyinizi toplayın və suyun içinə tüpürün. Suyu hər 15 dəq-dən bir 1 ssat boyunca müşahidə edin. Əgər suyun üzərində dayanan tüpürcəkdən aşağıya doğru sallanan iplər ( lif kimi ) görürsünüzsə, suyun içində üzən kəfə bənzəyən bir görüntü varsa və ya bu kəfli kimi görünən tüpürcək stəkanın dibinə çökübsə, sizdə də Kandida problemi ola bilər.

Mənbə: www.endogalhakkiniz.com
Hazırladı: Fidan Aslanova

 

 

Beyenmeler
0   14  
VN:F [1.9.16_1159]
Rating: +6 (from 6 votes)

Fidan Aslanova

Fitret.az idarəçisi

 
Facebook