İNSANLIQ PROBLEMİ. EVİMİZİ QORUYAQ.

insan və kainat nə üçün var?1300 ildir dünyanın bütün qitələrində yaşayırıq. Kiçik bir qrup çılpaq heyvandan, qlobal güclər yaratdıq. Hər yeri ələ keçirdik. Həm təbiəti, həm də özümüzü məğlub etdik. Bir-birimiz üzərində qələbələr elan etdik. Bu, tarixin başlanğıcından bəri vardı. Ancaq zamanla, hər hərəkətin özümüzə təsir etdiyini görə bilmədik. Hər hərəkət bir şəkildə qarşılığını bizə verir. İnsanlar inkişaf etdikcə bunu unutdu. Əvvəllər fərqindəydik, amma BİZ  deyərkən  dediyimizin nə olduğunu unutduq. Bizi bəsləyən təbiəti, parçası olduğumuz canlılığı, zaman keçdikcə yox etməyə başladıq. İnsanlığın inkişafı, yox edici gücünün də inkişafı oldu.

Yüz min illik təbiət tariximizdə yalnız 300 ildə kompensasiyası qeyri-mümkün olmayan problemlər yaratdıq. 18- ci əsrdəki sənaye inqilabı və inkişaf bəhanəsi, öz ölümümüzü başladan gözəl bir bəhanəydi. Bugünkü inkişaf anlayışımız sənaye deyilən yox edici xoşbəxtlik tərəfindən formalaşdı. Dağ, daş, su və meşə ruhlarına inanan; hər şeyi bir canlı kimi görən atalarımızın əksinə heç bir şeyin həyat hüququna inanmaz olduq. Sənayenin istehlak ehtiyacını doyurmaq üçün, üzərində yaşadığımız dünyanı yox etməyə başladıq. Əslində inqilabın bir günahı yoxdur.  İnsan nə qədər maddi olaraq inkişaf etdisə, o qədər cəhalətin içinə batdı, mənəviyyatını unutdu. Onsuz da inkişaf o biri fərdlər üzərindəki iqtidarı simvollaşdırma edər. Yəni, bir inkişaf varsa, şübhəsiz, zərər çəkmiş olan biriləri vardır. Bir bərabərsizlik və ədalətsizlik olmalı ki, inkişaf olsun.

İnkişaf etmiş, qloballaşmış dünya inkişaf etmiş, qlobal problemlər gətirmişdir. Artıq gündəlik problemlərimizin yanında, inkişaf etmişliyin bizə gətirdiyi problemlərlə iç- içəyik. İnsanlıq problemləri dediyimiz inkişaf etmiş problemlər artıq hər birimizin gündəlik dərdidir.  Bunları sıralayaq:

Evimizi cəhənnəm vadisinə çevirməyək
Evimizi cəhənnəm vadisinə çevirməyək

1. İNKİŞAF ETMİŞ CƏHALƏT.

İnkişaf etmiş olduğunu sanan, özünü bəyənmiş cahillər dünyanın ən böyük problemidir. Bu qrupda özünü digərlərindən üstün görən insanlar vardır. Bu gün bütün dünyaya güc tətbiq edən – çox mədəni millətlər ən böyük dərdimizdir. Çox ağıllı olduqlarını zənn edib hərəkətlərini sorğulamadıkları üçün idarədən çıxmış dağıdıcı bir güc halını almışdır. Ümumiyyətlə, ən böyük problem olaraq neft, su, qida göstərilir, ancaq ən böyük problem bunları xərcləyən – israf edən insanlardır. Dünyanın geri qalanına görə hər şeyi 10 ila 100 qat daha çox istehlak edən ABŞ-ı ələ alaq. ABŞ bütün dünyaya hökm edən inkişaf etmiş bir gücdür. Geri qalmış yerlərdə demokratiyanı bərqərar etməsi ilə tanınır. Kimsəyə zərəri olmayan kəndliləri bombalayaraq dünyanın xilasını bəyan edər. Halbuki ABŞ vətəndaşı gündə 1 saat israf etmədən yaşasa dünyadakı ehtiyaclar azalar. Geri dönməyəcək bu qaynaqların istehlakı ilə ABŞ dünyanı yox etməkdədir.

Yalnız ABŞ  deyil, bütün qərb və onun həyat tərzini mənimsəyən bizim kimi səfil ölkələr də bu cəhalətin hissəsidir. Heç bir şəkildə geri gəlməyəcək neftin və suyun heç bir məhdudiyyət olmadan xərclənməsi, ancaq inkişaf etmiş bir cəhalətdə mümkündür. ABŞ vətəndaşı gündə 600 litr su istifadə edərkən, Afrikada 2 litr su tapa bilmədiyi üçün ölən insanlar vardır. Dünyanı qurtarmaq adına başqalarını deyil, ilk öncə özümüzü islah etmək lazımdır. Dünyanı qurtarmaq üçün təcili olaraq özümüzə baxmalıyıq.

Dünya her birimizə yetəcək qədər geniş...
Dünya her birimizə yetəcək qədər geniş…

2. YOXSULLUQ.

Dünyanın ən zəngin 85 kişisi, dünyanın yoxsul yarısı qədər zəngindir. Yəni, 85 adam 3.5 milyard insan edir. Bu necə ola bilər? Bir insanın necə bir qabiliyyəti ola bilər ki, 42 milyon adama bərabər olsun? Bu nizamda səhv bir şeylər olduğu qətidir. Təbii qavrayış da səhv. Yoxsul olan kimdir? Yoxsulluq əslində zənginlərə məxsusdur. Bu nizamın memarları düşüncə yoxsuludur ki, aclıqdan milyonlarla insan ölərkən, yalnız insanlığı deyil, təbiəti də yox edən zənginlər öz sonlarını hazırladıqlarından xəbərsizdirlər. Kasıb, yoxsul xalq su və yemək ilə sonsuza qədər yaşayar. Ancaq, zənginlər bir gün gəlib, fərqinə varamadıqları qiymətli qaynaqlar tükənincə qərbli sənaye onlara yardım etməyəcəkdir. Böyük sərmayənin yoxsulluğu qarşısı alınmaz bir hal almışdır. İstehlak xəstəliyi müalicə edilə bilməz haldadır. Bu mərhəmətsiz təbiət qatillərinə artıq dur deməyin zamanı.

Bizə həyat verən planetimizə onu çirkləndirməklə təşəkkür etməyək..
Bizə həyat verən planetimizə onu çirkləndirməklə təşəkkür etməyək..

3. ƏTRAFI ZİBİLLƏMƏ.

Bildiyimiz zibil. Sənayeləşmiş ölkələrdə adambaşına 3 kq zibil düşür. Təbii qaynağı istifadə edilməz hala gətiririk. Zibil bir insanlıq icadıdır. İnsanlığın da sonunu gətirəcək. Təbiətdə bir şeyi istifadə edilməz hala gətirən tək canlı bizik. Zibil deyə bir şey niyə mövcud olsun ki? Zibil, sənaye inqilabına qədər yoxdur deyiləcək qədər az idi. Inkişaf və istismar yalanlarıyla özümüzü məhv etdik. Dünyadakı mədənlər bu sürətlə gedərsə 50 il içində tükənəcək. Bütün zibillər gələcəyimizi məhrum etdiyimiz həyat imkanıdır. İsrafçılığın göstəricisi olan zibillərə dur demək mümkündür. İstəklərə görə deyil, ehtiyaclara görə hərəkət edək. Qablaşdırmanı ən aza endirib, zibil hesab etdiklərimizin yenidən istifadə edilməsi üçün zəmin yarada bilərik. Zibilə atdığımız çox şey yenidən istifadə edilə bilər. Yığıb bələdiyyə və qeyri-hökumət təşkilatlarına təslim edə bilərik. Bizə lazım olmayan əşyalar isə bir çox insanın ehtiyacı ola bilər. Atmaq yerinə bağışlamağı təcrübə edə bilərsən. Ən əhəmiyyətlisi də, zibilin xilası lazım olan bir şey olmaqdan çıxmasıdır. Zibildən heç bir zaman xilas ola bilmirik . O israf etməmizdən dolayı özümüzə verdiyimiz bir zərərdir. Bunu nəzərə alsaq daha az tullantısız bir dünya mümkün ola bilər.

DİGƏR …

Savaş, xəstəlik, təhsil, demokratiya, əhali, enerji, su, qida, ətraf filan, filan… Bunların hamısı inkişafa bağlıdır. Savaş, xəstəlik, təhsil və s. problemləri hər zaman var idi. Tarix boyunca bu problemlərlə başa çıxdıq. İndi başa çıxmalı olduğumuz tək problem var: İnsanlıq problemləri və evimizi qorumaq. Gəlin təşəkkürümüzü laiqli şəkildə edək!

Mənbə : www.dmy.info
Hazırladı : Fidan Eyvazzadə

Beyenmeler
0   15  
VN:F [1.9.16_1159]
Rating: +12 (from 12 votes)

Fidan Eyvazzadə

Fitret.az yazarı. Müəllim.

 
Facebook

Bir cavab yazın