Göte- Alman şair, teatr yazarı, yazıçı, hüquqçu, filosof. Yohann Volfqanq Göte ( 1749-1832) Almaniyanın Frankfurt şəhərində, varlı bir ailədə dü
nyaya gəlib. Kiçik yaşlarından etibarən bir neçə xarici dil öyrənib. Fikri, nəzəri və bədii işığını başda öz ölkəsi Almaniya olmaqla, bütün Avropanın orta çağ qaranlığına yansıtmış; Fridrix von Şiller ilə birlikdə aydınlıqçı, duyğusal və romantik bir axını təmsil edən Veymar Klassisizminin baş rol oyunçularından biri olmuş və Alman ədəbiyyatında izləri silinməyəcək təsirlər buraxmışdır. Aydınlanma dövrü Qərb ədəbiyyatının nəhənglərindən sayılan və dünyaca məşhur “Faust” adlı poetik, fəlsəfi oyunun yazarıdır. Xüsusilə, bu oyunda ortaya qoyduğu insan kimyası, bitki morfologiyası və heyvan dünyasının bir-birilərindən qarşılıqlı təsiri, işıq və rənglərin xarakterləri, çağırışımları kimi mövzularda fəlsəfi yanaşmalar etmiş, öz çağını aşan elmi nəzəriyyələr ortaya atmışdır. Modern halı və diqqət çəkən fikirləri ilə sadəcə Almaniyanı deyil, bütün Avropanı təsiri altına almış, modern və aydınlanmış Qərb mədəniyyətinin musiqisinin, şeirinin və fəlsəfəsinin təkamül müddətində bir çox sənətçi üçün ilham qaynağı olmuşdur.
SEÇMƏLƏR:
Bir insanın çata biləcəyi ən yüksək səviyyə, öz inanc və düşüncələrinin şüuruna varmaq, öz özünü tanımaqdır.
Kifayət qədər zamanımız həmişə vardır, təki doğru istifadə edək.
Faydasız bir həyat, erkən bir ölümdür.
Ən gözəl təsir, iki oxşar ruhun bir-birinə etdiyi təsirdir.
Tələsmə, amma tənbəllik də etmə.
Siz özünüzə inanın, başqaları da sizə inanacaqdır.
Az ümid edib çox əldə etmək həyatın həqiqi bir sirridir.
Hər an özümüzü dəyişdirməli, yeniləməli və gəncləşdirməliyik, yoxsa qatılaşarıq.
Yaxşılıq, insanları bir-birinə bağlayan qızıl zəncirdir.
Dünyada sevgiyə və coşğuya açıq bir qəlb qədər dəyərli bir şey yoxdur.
Qabiliyyət, sükunət içində ortaya çıxar. Xarakter isə dünyanın fırtınaları içində.
İnsan özünü yalnız insanda tanıyar.
Malını itirən, bir şey itirmişdir. Şərəfini itirən bir çox şey itirmişdir. Amma cəsarətini itirən hər şeyini itirmişdir.
Heç zaman güvənməmək, hər zaman güvənmək qədər böyük bir yalnışdır.
Böyük yükləri qaldıra bilmək üçün onların ortasını tapmaq lazımdır.
Bütün ərdəmlərin təməl xüsusiyyəti, yüksəlmə yolunda davamlı bir səy, şəxsən özünlə cəng halında olmaq, daha böyük və dərin bir saflığa, müdrikliyə, yaxşılıq və sevgiyə istiqamətli doymaq bilməyən bir istəkdir.
Gilasların və tutların dadını uşaqlardan və sərçələrdən soruş.
Tənqid, müasir yazarların vərdişindən başqa bir şey deyil.
Danışacaq olsan, necə danışardınsa, elə də məktub yaz. O zaman gözəl yazarsan.
Lazım gələrsə, məktəblərimiz var, hətta dünyaca məşhur universitetlərimiz də var amma insanın və xarakterinin gerçək təhsili üçün qurulmuş heç bir şeyimiz yoxdur. Buna görə də içimizdə çoxumuz xaraktersizdir.
Yüz növ şeyi yarımçıq bilməkdənsə, bir şeyi tam bilib tətbiq etmək insanı daha yaxşı yetişdirər.
Mənfəət güdməyən yaxşılıq ən yüksək və ən gözəl faizi gətirər.
İnsanı dostca münasibətdən daha çox yetişdirən, daha saf və canlı olaraq oyanıq saxlayan nə var?
Məqsədinə çatmaq istəyirsən? Onda öz yolunu kəsmə.
Qadınlar ilk təəssüratlarına güvənəcək və bunları cəsarətlə dilə gətirəcək qədər xoşbəxtdirlər.
Evin qiyməti, ancaq axşam olduğu zaman anlaşılar.
Hər irəliləmə bir cəsarət işidir və ancaq cəsarət sayəsində qəti olaraq irəliləmək olar.
Gənclik, şərabsız sərxoşluqdur.
Gənclik yol göstərilmək ehtiyacı duyar.
Təəssüratları təptəzə və güclü qəbul etmək, gəncliyin qibtə ediləcək bir xoşbəxtliyidir, tənqidi bilgi artdıqca o saf zövqlərin də qaynağı quruyar.
Gördüyüm, eşitdiyim nə varsa hamısını topladım və dəyərləndirdim. Əsərlərim müxtəlif minlərlə insanla qidalandı. Cahillər, müdriklər, başlı insanlar, axmaq başlar, uşaqlar, yaşlılar.. hamısı mənə gəlib düşüncələrini, qabiliyyətlərini, ümüdlərini, varlıq biçimlərini təqdim etdilər. Çox zaman başqasının əkdiyi yerdən məhsul topladım. Əsərim, tərtib edən birinin əsəridir və adı da Götedir.
İnsan dünyanın xoşuna gələcək bir şey etdimi, o zaman dünya belə bir şeyi ikinci dəfə etməyimiz üçün əlindən gələni edər.
Heç kim yoxlamadan gücünün nəyə çatdığını bilməz.
Peşəmdə yazar olmağımda böyük yığın nə istəyir, hər kəsə necə faydalı olaram, deyə heç soruşmamışam. Hər zaman məqsədim özümü daha qavrayışlı və daha yaxşı hala gətirmək, şəxsiyyətimin özünü yüksəltmək, sonra yaxşı və doğru bildiyim şeyləri dilə gətirmək olub.
Yalın gözəli gözəldən anlayan dəyərləndirər, süslənmiş isə yığına xitab edər.
İki zidd baxışın ortasında həqiqət yer alır.
Həyat bizə hər addımda doğru yolu göstərir.
Həyata inan! O xətibdən və kitabdan daha yaxşı öyrədir.
Həyatın biçim qazansın, düşüncən həyat, canlandırıcı gücün hər zaman yetişdirici olsun.
İnsanların bizə uyğunlaşmasını gözləmək böyük bir dəlilikdir. Mən bunu heç etmədim, insanları hər zaman incələməyə və xüsusiyyətlərini tanımağa çalışdığım bir fərd olaraq gördüm, lakin simpatiya gözləmədim. Müxtəlif xarakterlər haqqında bilgi və həyatda lazımlı bacarıqlar yalnız belə əldə edilə bilər.
Ruhların gerçək uyumu halında olan insanlar bir-birlərinə durmadan yaxınlaşarlar. Görünüşdə bir-birilərindən uzaqlaşsalar, belə.
Yaşlandığım kimi həm də ağıllan.
Bir dostda yanılmaq, dostlarını yanıltmaqdan yaxşıdır.
Bu gündən dəyərli heç bir şey yoxdur.
Bir mübahisə əsnasında, hirsləndiyimiz anda gerçək üçün məşğul olmağı buraxar, özümüz üçün məşğul olmağa başlayırıq.
Edə bilərsiniz. Çünki etməlisiniz!
Xarici dil, insanın özünü yenidən tapdığı fərqli bir aynadır.
Memarlıq əsərini donmuş bir musiqi olaraq təsvir edərdim.
İnsan hər gün bir parça musiqi dinləməli, yaxşı bir şeir oxumalı, gözəl bir tablo görməli və mümkünsə, bir neçə məntiqli cümlə söyləməlidir.
Hazırladı: Fidan Aslanova
