Utopiya məktəblərinin məsləhətçisi ingilis əsilli Penny Tassony, uşaqların hər zaman gələcəyini düşünmək gərəkdiyini deyir. Tassony-dən, uşaqlarımızı gələcəyə hazırlayarkən onları xoşbəxtliyə aparacaq 10 möhtəşəm paylaşma:

1- BİRLİKDƏ YEMƏK BİŞİRİN.

Uşağınızla birlikdə yemək bişirərkən ona inana bilməyəcəyiniz qədər çox şey öyrətmiş olarsınız. Yemək bişirmək, həqiqətən də çox önəmlidir. Bu məşğuliyyət zamanı uşaqların nələr kəşf edəcəyi ilə tanış olaq:

– Nəyin yeyilməsi, nəyin yeyilməməsi gərəkdiyini öyrənərlər.

– Əl bacarıqları inkişaf edər.

– Özlərini yetkin hiss edərlər.

– Önəmli olduqlarını hiss edərlər.

– “Mən hazırladım, buna görə gözəl oldu” hissini yaşayarlar.

– Əlaqələndirmə, uyğunlaşdırma bacarıqları inkişaf edər.

– Yazı yazmaqları asanlaşar.

– Özgüvənləri və “edə bilərəm” duyğuları inkişaf edər.

– Riyaziyyat bilgiləri inkişaf edər. ( Məsələn, reseptdəki miqdarları təyin edərkən və ya 2 nəfərlik resepti, 4 nəfərə təyin edərkən )

– İnformatika bilgiləri inkişaf edər. ( Məsələn, əti uzun müddət bayırda saxlasa niyə xarab olar, sobada bişən yeməyin rəngi niyə dəyişər? )

2- BİRLİKDƏ MUSİQİ İLƏ MƏŞĞUL OLUN.

Birlikdə mahnı oxumaq və birlikdə rəqs etmək, uşağınızla aranızda möhtəşəm bir bağ yaradar. Təshilli uşaq, fərqli yaşam biçimlərini təcrübə etmiş uşaqdır.

– Eşitmə ilə bağlı təhlili gerçəkləşdirər.

– Musiqi bacarıqlarının inkişaf etməsinə səbəb olar.

– Stres atmağın yaxşı bir yoludur.

– Özünü ifadə etməyin yaxşı bir yoludur.

– Musiqi, bir araya gəlməyin də gözəl bir yoludur.

– Fərqli musiqi növlərini dinləmək, musiqi zövqünü inkişaf etdirər.

3- BİRLİKDƏ HƏR GECƏ KİTAB OXUYUN.

Uşağınız 10 yaşına çatana kimi mütləq ona hər gecə kitab oxuyun. Kitablarını seçərkən sevmədiyiniz bir kitabı almayın. Siz oxuyarkən zövq almadığınız üçün o da almayacaqdır. 10 yaşından sonra isə eyni kitabı həm siz, həm də o eyni anda oxuyun. Sonra oxuduqlarınızı paylaşıb fikir alış-verişi edin. Unutmayın ki, bu məşğuliyyət zamanı həm uşağınızın söz xəzinəsi inkişaf edəcək, həm də birlikdə çox keyfiyyətli zaman keçirmiş olacaqsız.

4- BİRLİKDƏ AĞAC VƏ YA TOXUM ƏKİN.

Şəhərdə böyüyən uşaqların bir şeylərin böyüdüyün görməyi gərəklidir. Birlikdə əkdiyiniz fidan və ya toxumun böyməsini birlikdə izləyin. Ata-anası ilə birlikdə böyütdüyü limon və ya almanın dadını unutmayacaqlar. Uşaqlarınızın xatirəsi olun.

-Təbiəti,

– Tarazlığı,

– Sirkulyasiyanı,

– Zaman dilimini,

– Fəsilləri,

– Səbrli olmağı öyrənərlər.

Ölmək də həyatın bir parçası olduğu üçün; fidanın quruduğunu, yarpaqların töküldüyünü görmək, təbii prosesləri anlamağını təmin edər.

5- BAŞQASINI XOŞBƏXT ETMƏYİN YOLLARINI ÖYRƏDİN.

Yaşlı bir insana baş çəkməyin xoşbəxtliyini, qonşu üçün tort bişirməyin həzzini öyrədin.

Uşaqların, başqalarını xoşbəxt etməyə alışdırılmaqları gərəkdir. Sosiallaşmağın və başqalarını anlamağın ən yaxşı yolu budur. Bir iş ediləcəksə, o insana kömək etmək, o insanı xoşbəxt etmək çox önəmlidir:

– Ana evə gələndə onu sevindirək.

– Yatağımızı toplayaq, ananı sevindirək.

– Süfrəni hazırlayaq, atanı sevindirək.

6- UŞAĞINIZA OYUN ÖYRƏDİN.

Nərd, şahmat, monopoliya, domino, lotoreya… İnternet oyunları yox, gerçək oyunlar. Bu oyunlar sayəsində məntiq, riyaziyyat, taktika bilgisi inkişaf edəcək, strategiya inkişaf etdirməyi öyrənəcək. Erkən olduğunu düşünməyin. Məntiq sahəsində inkişaf etdiyini görəcəksiniz. Bol-bol praktika etmək lazımdır. Uşaqlar qazanmağı, itirməyi, itirdiyi zaman dünyanın sonu olmadığını, yetkin olmağı öyrənəcəklər. Bəzi uşaqlar necə itirəcəyini bilməz həyatda. Halbuki, həyatda hər zaman qazanmayacaq. Ata-analara ən böyük tövsiyyəm, uşaqlarına hər zaman qazanmağı öyrətməsinlər. Oyunlar;

-sosial bacarıqlarını inkişaf etdirər.

– bir çox qabiliyyət qazandırar.

– riyaziyyat bilgilərinin inkişafına qatqısı olar.

7- BİRLİKDƏ BAYIRDA BİR ŞEYLƏR ETMƏYİ PLANLAYIN.

Uşağınızla birlikdə xəritədə bir yer təyin edin. Google maps və ya normal xəritədə. Beləcə, xəritə oxumağı öyrənər. Uşaqların səviyyəsinə görə gəzintidə ehtiyac duyulacaq əşyaların siyahısını hazırıayın. Jaket, su qabı və s… Çamadanlarını özlərinin hazırlamasına imkan yaradın. Büdcə planlaması edin. Təyyarə və ya avtobus biletləri, muzey girişləri, yemək-içmək xərcləri… Zaman idarəsini də bu sayədə öyrənəcəkdir.

8- BİRLİKDƏ SIFIRDAN BİR ŞEY EMAL EDİN.

Məsələn, maket təyyarə, qab-qacaq… Birlikdə bir şeyi həyata keçirməyin xoşbəxtliyini yaşayacaq, qüruru oxşandığı üçün özünə güvəni gələcəkdir.

9- BİRLİKDƏ BİR OTAĞIN DEKORASİYASI İLƏ MƏŞĞUL OLUN.

Bəzi uşaqlarda inanılmaz gizli qabiliyyətlər vardır. Bir otağı birlikdə dekorasiya etmək, bu gizli qabiliyyətlərini anlamağınıza, ortaya çıxarmağınıza yardımçı olacaqdır. Bir otağın dizaynını tərtib etmək, mağazaları gəzib məhsul seçmək, siyahıya almaq, tətbiq etmək… Uşaq, bu sayədə qavrayaraq, yavaş – yavaş bir şey etməyi öyrənir. Həm tələskən, həm də hər şeyi dərhal istəyən bir uşaqdırsa, bəzi şeylərin yavaş olacağını öyrənər. 

10- BİRLİKDƏ OCAQ QALAYIN.

Ocaq möhtəşəmdir, gözəl bir şeydir. Uşağınıza ocaq qalamağı bir dəfə də olsa mütləq öyrədin. Bunu ömür boyu unutmayacaq. Bu heyranedici prosesi birlikdə izləyin və yaşayın. Odun da hava, su kimi təməl bir ehtiyac olduğunu anlatın.

Mənbə: www.ruhsalyasam.com
Hazırladı: Fidan Aslanova

Fidan Aslanova

Fitret.az idarəçisi